W momencie poddania się Berlina Armii Czerwonej w dniu 2 maja 1945 roku w całym mieście było około 370.000 robotników przymusowych. Jeńcy wojenni, więźniowie obozów koncentracyjnych i tzw. robotnicy cywilni. Większość z nich jeszcze pod koniec wojny przebywała w miejscach zsyłki i w obozach. Tygodnie kwietnia i maja 1945 roku były naznaczone głodem, rozpaczą, strachem, oporem i nadzieją.
Wielu byłym robotnikom przymusowym z Europy Zachodniej i Południowej udało się jeszcze latem 1945 roku samodzielnie lub przy pomocy transportów repatriacyjnych aliantów powrócić do swoich krajów ojczystych. Inne wyzwolone osoby próbowały przeciwstawić się repatriacji. Zwłaszcza w Związku Radzieckim powracający byli od dawna podejrzewani o zdradę i kolaborację z Niemcami.

Historia wyzwolenia nazistowskich obozów pracy przymusowej w Berlinie do dziś nie doczekała się całościowego opracowania. Wykorzystujemy 75. rocznicę zakończenia wojny jako okazję do przyjrzenia się byłym robotnikom przymusowym. Jak przeżywali ostatnie tygodnie wojny? Jak wyglądał ich pierwszy kontakt z aliantami? Co się stało z wyzwolonymi obozami?

Na naszym blogu dokumentujemy relacje naocznych świadków, fragmenty dzienników, listy i wspomnienia z okolic Berlina.